دانشگاه علامه طباطبائی

دانشکده علوم اجتماعی

پایان­نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی

عنوان تحقیق:

بررسی و مقایسه عملکرد سازمانهای مردم نهاد در توانمندسازی کودکان خیابانی شهر تهران

 استاد راهنما: دکتر طلعت اله‌یاری

استاد مشاور: دکتر یحیی زاده

استاد داور: دکتر آقابخشی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

با توجه به گستردگی و تنوع مسائل و مشکلات جوامع، ناگزیر دولتها از سازمانهای مردم نهاد طلب یاری نمودند تا بلکه بتوانند با کمک یکدیگر تا حدی این مسائل و مشکلات را حل کنند. از جمله این موارد می‌توان به عدم توانمندسازی کودکان خیابانی در جامعه اشاره کرد که با توجه به جایگاه کودکان در جامعه به عنوان آینده‌سازان جامعه، در این تحقیق سعی می‌شود تا به بررسی و مقایسه عملکرد سازمانهای مردم نهاد در توانمندسازی کودکان خیابانی پرداخته شود.

جامعه آماری این پژوهش متشکل از دو سازمان مردم نهاد در حوزه کودکان خیابانی(خانه کودک ناصرخسرو و خانه کودک شوش) است که با روش پیمایشی و به مدد آزمون‌های آماری همچون آزمون Levene و ضریب همبستگی پیرسون به مطالعه این رابطه پرداخته‌ام. در این پژوهش از تئوری منابع و تئوری‌های توانمندسازی شامل آلسوپ و هینسون، نایلا کبیر، فریدمن، روچا و رولاند استفاده گردید.

طبق نتایج بدست آمده از تحلیل داده‌های آماری 200 پرسشنامه از کودکان خیابانی 7 تا 18 سال، عملکرد دو سازمان مردم نهاد خانه کودک ناصرخسرو و خانه کودک شوش را در چهار بعد خدمات حمایتی، بهداشتی، آموزشی و اشتغال‌زایی(متغیرهای مستقل) بر توانمندسازی کودکان خیابانی(ابعاد توانمندی روانی و توانمندی اجتماعی) بررسی گردید و یافته‌های پژوهشی نشان داد که بین میزان ارائه خدمات حمایتی، بهداشتی، آموزشی و اشتغال‌زایی و توانمندسازی کودکان خیابانی همبستگی وجود دارد همچنین در مقایسه این دو موسسه، فرضیه تفاوت بین دو سازمان در ارائه خدمات حمایتی و تأثیر آن بر توانمندشدن کودکان خیابانی رد شد ولی تفاوت بین دو سازمان در ارائه خدمات بهداشتی، آموزشی و اشتغال‌زایی و تأثیر آن بر توانمندسازی کودکان خیابانی تأیید شد.

واژگان کلیدی: توانمندسازی، کودکان خیابانی، ارزیابی عملکرد، نقش مددکار اجتماعی، سازمانهای مردم نهاد(NGOs).

فهرست

فصل اول: کلــــــــــیات

1-1 مقدمه …………2

1- 2 بیان مسأله. 2

1- 3 انگیزه پژوهشگر. 4

1- 4 اهداف تحقیق.. 5

1-5 اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5

1-6 فایده تحقیق.. 7

فصل دوم: مبانی نظـــــــــــــری تحقیق

2-1 مقدمه ……..9

2- 2 تاریخچه موضوع در جهان. 9

    2- 2-1 توانمندسازی کودکان مفهومی جدید در دهه 1980. 10

    2- 2-2 توانمندسازی کودکان مفهومی جدید در دهه 1990. 11

2- 3 تاریخچه موضوع در ایران. 11

2- 4 ارزیابی عملکرد 13

2- 5 سازمانهای مردم نهاد و مفاهیم آن. 14

    2-5-1 تعریف سازمانهای مردم نهاد 15

    2-5-2 ویژگیهای سازمانهای مردم نهاد 17

    2-5-3 کارکردها و نقش‌های سازمانهای مردم نهاد 20

    2-5-4 انجمن حمایت از حقوق کودک به عنوان نهاد حمایتی.. 23

    2-5-5 اهداف و برنامه‌های انجمن حمایت از حقوق کودک.. 24

    2-5-6 جمعیت تحت پوشش سازمانهای مردم نهاد کودکان خیابانی 25

    2-5-7 فعالیتهای عمده سازمانهای مردم نهاد کودکان خیابانی 26

    2-5-8 درآمدهای سازمانهای مردم نهاد کودکان خیابانی 26

2-6 کودکان خیابانی و مفاهیم آن. 26

2-7 توانمندسازی کودکان خیابانی و مفاهیم آن. 28

    2-7-1 الگوی توانمندسازی کودکان خیابانی.. 31

    2-7-2 اصول توانمندسازی کودکان خیابانی.. 32

    2-7-3 زمینه‌های توانمندسازی کودکان خیابانی.. 34

    2-7-4 توانمندسازی کودکان خیابانی با حمایت سازمانهای مردم نهاد 36

    2-7-5 مزایای توانمندسازی برای سازمانهای مردم نهاد کودکان خیابانی.. 39

2-8 مبانی نظری تحقیق.. 40

    2-8-1 تئوری منابع. 40

    2-8-2 نظریه های توانمندسازی.. 42

    2-8-2-1 نظریه آلسوپ و هینسون. 42

    2-8-2-2 نظریه نایلا کبیر. 44

    2-8-2-3 نظریه فریدمن.. 46

    2-8-2-4 نظریه روچا 48

    2-8-2-5 نظریه رولاند. 52

    2-8-2-6 جمع‌بندی نظریات در حوزه توانمندسازی.. 52

2-9 مروری بر پژوهش‌های انجام شده 53

    2-9-1 تحقیقات داخلی.. 54

    2-9-2 تحقیقات خارجی.. 58

2- 10 چارچوب نظری تحقیق.. 63

2- 11  سوالات تحقیق.. 67

2- 12 فرضیات تحقیق.. 67

2- 13 مدل نظری تحقیق.. 68

 فصل سوم: روش شناسی تحقــــــــــــــیق

3-1 مقدمه 70

3- 2 روش شناسی پژوهش… 70

3- 3 جامعه آماری.. 71

3- 4 روش نمونه گیری.. 71

3- 5 حجم نمونه. 71

3- 6 واحد تحلیل و مشاهده 72

3- 7 ابزار جمع‌آوری اطلاعات… 72

3- 8 روایی‌سنجی و پایایی‌سنجی ابزار تحقیق.. 74

    3-8-1 روایی‌سنجی.. 74

    3-8-2 پایایی‌سنجی.. 74

3-9 روشهای جمع‌آوری اطلاعات… 76

3-10 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 76

3- 11 تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم تحقیق.. 77

    3-11-1 تعاریف نظری و عملیاتی متغیر مستقل.. 77

    3-11-1 تعاریف نظری و عملیاتی متغیر وابسته. 79

فصل چهار: یافتــــــــــــــــــــــــــه های تحقیق

4- 1 مقدمه …….. 85

4-2 توصیف یافته‌ها ……….85

   4-2-1 میزان تحصیلات ………….. 85

   4-2-2 مدت زمان تحت حمایت بودن ………… 86

   4-2-3 جنسیت ………… 87

   4-2-4 سن …. 88

   4-2-5 خدمات حمایتی ……. 89

   4-2-6 خدمات آموزشی ………… 91

   4-2-7 خدمات بهداشتی … 93

   4-2-8 خدمات اشتغال‌زایی …. 94

   4-2-9 توانمندی روانی ……… 95

   4-2-10 توانمندی اجتماعی …….. 97

4-3  تحلیل داده‌ها ……….. 100

   4-3-1 توانمندسازی کودکان خیابانی به تفکیک سازمانهای مردم نهاد ناصرخسرو و شوش…… 100

   4-3-2 ارائه خدمات به تفکیک سازمانهای مردم نهاد ناصرخسرو و شوش …….. 101

   4-3-3 توانمندسازی کودکان خیابانی به تفکیک کودکان تازه وارد به سازمان و قدیمی ……….. 102

   4-3-4 ارائه خدمات به تفکیک گروههای تازه وارد به سازمان و قدیمی ……. 103

   4-3-5 همبستگی میان خدمات حمایتی و توانمندسازی کودکان خیابانی ….. 105

  4-3-5-1- رابطه همبستگی میان خدمات حمایتی و ابعاد دوگانه توانمندسازی کودکان خیابانی… 106

   4-3-6 همبستگی میان خدمات آموزشی و توانمندسازی کودکان خیابانی……… 107

   4-3-6-1 همبستگی میان خدمات آموزشی و ابعاد دوگانه توانمندسازی کودکان خیابانی ……… 108

   4-3-7 همبستگی میان خدمات بهداشتی و توانمندسازی کودکان خیابانی……………. 109

   4-3-7-1 همبستگی میان خدمات بهداشتی و ابعاد دوگانه توانمندسازی کودکان خیابان…… 110

   4-3-8 همبستگی میان خدمات اشتغال‌زایی و توانمندسازی کودکان خیابانی………. 111

   4-3-8-1 همبستگی میان خدمات اشتغال‌زایی و ابعاد دوگانه توانمندسازی کودکان خیابانی ….. 112

   4-3-9 همبستگی میان میزان ارائه خدمات و توانمندسازی کودکان خیابانی ………. 113

   4-3-9-1 رابطه همبستگی میان میزان ارائه خدمات و ابعاد دوگانه توانمندسازی……….. 114

   4-3-10 خدمات حمایتی و توانمندسازی کودکان خیابانی(آزمون فرضیه اوّل) ………. 115

   4-3-11 خدمات بهداشتی و توانمندسازی کودکان خیابانی (آزمون فرضیه دوم)………. 118

   4-3-12 خدمات آموزشی و توانمندسازی کودکان خیابانی(آزمون فرضیه سوم) ……….. 121

   4-3-13 خدمات اشتغال و توانمندسازی کودکان خیابانی(آزمون فرضیه چهارم) ……. 124

4-4 محدودیتهای پژوهش ………… 127

فصل پنجم: نتیجـــــــــــــــــــــــــــه گیری

5-1 مقدمه …………. 129

5-2 نتیجه‌گیری ………………. 129

   5-2-1 نتیجه‌گیری در پرتو نظریه‌ها‌ ……… 130

5-3 نقش مددکار اجتماعی … 134

5-4 پیشنهادات ………. 136

   5-4-1 پیشنهادات به سازمانها … 136

  5-4-2 پیشنهادات به محققین ……… 137

5-5 موضوعات پیشنهادی برای پژوهشهای آتی …….. 138

فهرست منابع …………..139     

پیوست‌ها ……….. 146

1 مقدمه

یکی از آسیب‌های جدی که جامعه ما را تهدید می‌کند گسترش روزافزون کودکان خیابانی است. کودکان خیابانی به عنوان یکی از پدیده‌های آسیب‌زای اجتماعی، خود معلول عوامل بیشماری از جمله عامل بیولوژیکی (مانند کم‌توانی‌های جسمی، ذهنی و حرکتی)، عامل خانواده (به عنوان مثال، ازدواج ناموفق، روش‌های نادرست تربیتی، فقر اقتصادی، اذیت و آزار کودکان، وجود خانواده از هم‌گسیخته و نابسامان، بی‌سوادی و فقدان مهارت والدگری، فقدان حمایت‌های عاطفی از کودکان، وجود تبعیض)، عامل اقتصادی و اجتماعی در سطح کلان (مانند تضاد و شکاف طبقاتی در جامعه، سوء مدیریت‌ها و سیاست‌های نادرست اقتصادی و اجتماعی، فقدان یا ضعف نهادهای حمایتی، مهاجرت، حاشیه‌نشینی)، حوادث سیاسی و طبیعی (مانند جنگ‌ها، انقلابات، بروز خشکسالی، سیل) است با این حال باید به این نکته توجه داشت‌که پدیده کودکان خیابانی و دیگر آسیب‌های اجتماعی تهدیدکننده زندگی آنان، پدیده‌های تک‌سببی نیستند و ریشه در نابسامانی‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی دارند و دارای حالتی تلفیقی هستند.

بعد از توجه به عوامل بروز این پدیده، توجه به حمایت از حقوق کودکان به ویژه کودکان خیابانی و بخصوص کودکانی که در معرض آسیب‌های ناشی از بحران‌ها و نابسامانی‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند وظیفه‌ای است انسانی-اجتماعی که برعهده یکایک افراد، سازمان‌ها و نهادهاست. در این راستا اهمیّت سازمان‌های مردم نهادی که در زمینه این کودکان فعالیت می‌کنند دوچندان است. بی‌تردید بدون توجه به توانمندسازی کودکان و سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی در امر آموزش، بهداشت، اشتغال و ارتقای سطح زندگی آنان امیدی برای دستیابی به دنیایی بهتر وجود ندارد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.